Not logged in | Log in | Sign Up
Świetne zdjęcie, ukazujące w całości południowe (zrealizowane po II wojnie światowej) skrzydło „Domu Kolejowego” – jak określano modernistyczną, monumentalną kamienicę, wybudowaną w latach 1925-1929 dla pracowników Polskich Kolei Państwowych na podstawie projektu arch. Adolfa Inatowicza-Łubiańskiego.
Głównej bryły budynku na zdjęciu nie widać.
Ze względów finansowych, kamienicy nie ukończono w całości przed wybuchem II wojny światowej; pierwotnie zrealizowano jedynie główny gmach i jego północne skrzydło w narożniku ulic: Żelaznej i Chmielnej, nadając temu, co wówczas zbudowano, wspólny adres: Chmielna 73B.
Realizację sfotografowanego tutaj skrzydła południowego zakończono dopiero w połowie lat 50. XX wieku (bryła w stanie surowym była gotowa w 1955 roku); chociaż powojenny budynek kontynuuje swoim kształtem modernistyczne założenie wcześniejszego etapu, elewacja wyraźnie odróżnia go od starszej części kamienicy.
Południowemu skrzydłu „Domu Kolejowego” przypisano też odrębny adres: Żelazna 16.
Kto jest autorem projektu powojennej rozbudowy „Domu Kolejowego”? Nie mam pojęcia; mam jednak pewne przypuszczenie. Detale, proporcje i podziały elewacji jednoznacznie „pachną mi” realizacjami zespołu „Tygrysów” – architektów: Wacława Kłyszewskiego, Jerzego Mokrzyńskiego i Eugeniusza Wierzbickiego.
Czy ktoś wie, dokąd miały prowadzić dwie zaślepione bramy? Czy kiedykolwiek planowano bezpośrednie skomunikowanie gmachu z Alejami Jerozolimskimi (poprzez „przerzucenie” przejazdów ponad torowiskiem „linii średnicowej”) lub dalszą jego rozbudowę?
Dodam, że na archiwalnym zdjęciu z 1955 roku, prowizorycznie zaślepione otwory bramne prezentują się niemal tak samo, jak trzydzieści sześć lat później...
W latach 1993-1994, powojenny fragment „Domu Kolejowego” (Żelazna 16) został od strony Alej Jerozolimskich zasłonięty trzykondygnacyjnym pawilonem handlowo-biurowym o nazwie Swede Center, mieszczącym m.in. sklep IKEA.